Çeviriye katkıda bulunmanız 3 şekilde mümkündür:
- PHP karmanız vardır,
- PR yapabilirsiniz,
- Çevirilerinizi ekip liderine gönderirsiniz.
Hangi yöntemi kulanırsanız kullanın, çevirmenlerimizin birçok dilde ama mutlaka PHP ile kodlama yapabildiğini, komut satırından git kullanabildiğini, GitHub kullanabildiğini, HTML ve XML belgeler üretmekte ve düzenlemekte zorluk çekmeyeceğini, iyi ingilizce ve türkçe bildiğini ama en önemlisi "öğrenmeyi" bildiğini (herşeyi bilemeyiz ama öğrenebiliriz) varsayıyoruz. Aşağıdaki bilgiler Linux kullananlara göre düzenlenmiştir.
Bir GitHub hesabınız olması önerilir. Örnek: https://github.com/nilgun
PR yapacaksanız GitHub hesabınızda oturum açtıktan sonra
https://github.com/php/doc-tr adresine gidip bu depoya bir "fork" açın.
Hesap sayfanızda yeni bir deponuz oldu. PR yapmayanlardan farklı olarak
tr deposu olarak bu depoyu kullanacaksınız.
Bizim çalışacağımız modülün ismi: tr
Önce çalışma dizininizi oluşturun: phpdoc
Dizine geçin ve şu komutları girin:
GitHub PR'ları yapacaklar için komutlar:
git clone git@github.com:<github-user>/doc-tr.git tr
git clone https://github.com/php/doc-en.git en
git clone https://github.com/php/doc-base.git doc-baseLiderle çalışacaklar için komutlar:
git clone https://github.com/php/doc-tr.git tr
git clone https://github.com/php/doc-en.git en
git clone https://github.com/php/doc-base.git doc-basePHP karması olanların https://github.com/php/doc-base/README.md dosyasını okuduktan sonra buraya dönmesini öneririm.
Bu komutlar doc-base, en ve tr diye üç dizin açacak ve altına GiT
deposundan bu modüllere ait dosyaları indirecektir. Bundan sonra phpdoc/tr
dizininden bahsederken "çalışma dizini" diyeceğiz. Bunu yaptıktan sonra yeni
bir çeviriye başlamaya karar vermeden önce bu üç dizinde de daima
git pullkomutunu vermelisiniz. Bu komut çalışma dizininizi son haline getirir.
tr dizininde sadece çevrilmiş ve çevirisi sürmekte olan dosyalar vardır.
Yani çevireceğiniz dosya tr altında varsa başka bir dosya seçmeniz gerekecek.
Çevireceğiniz dosyayı en dizini altından seçip tr altındaki yerine
kopyalayacaksınız. Örneğin, en/reference/apache/book.xml dosyasını
gözünüze kestirdiniz diyelim. Yapacağınız, çalışma dizininizin içinde
cp en/reference/apache/book.xml tr/reference/apache/book.xmlkomutunu vermeye eşdeğer bir işlem olacak.
GiT deposuyla çalışmak için Linux altında git-gui ve gitk kullanılabilir.
tr altında komut satırından gitk komutunu verin. gitk arayüzünden
git-gui uygulamasını çalıştırmak için bir seçenek mevcut.
Windows için de benzer arayüz kullanılabiliyor: https://gitforwindows.org/
Ama hemen çeviriye girişmeyeceksiniz. Bazı önişlemler var.
Dosyanın ilk satırı genelde şuna benzer bir girdi içerir:
<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
Bu satıra "XML başlığı" diyelim.
Burada "utf-8", çeviri yaparken kullanacağınız karakter kodlamasıdır.
XML başlığının altına şöyle bir satır ekleyin:
<!-- EN-Revision: 123456 Maintainer: flarecaster Status: ready -->
Bu satıra "güncelleme satırı" diyelim.
123456 özgün belgenin "commit hash"i olup aslında oldukça uzun bir dizedir,
flarecaster çevirmenin translation.xml dosyasında yazan kullanıcı adı (nick),
sonuncusu ise dosyanın durumunu gösterecek. Çeviriye başlarken orayawip,
tamamlandığında ready yazacaksınız.
Böylece özgün belgenin sürüm numarası değiştiğinde en dizini altındaki
dosya için
git diff <EN-revision> <en/dizin/dosya>komutuyla eski ve yeni sürümler arasındaki farkı kolayca görebilecek, tüm dosyayı yeni baştan çevirircesine elden geçirmekten kurtulacağız. Yani, çeviriyi güncellemek kolaylaşacak. Tabii, çeviriyi yapan güncelleyecek ;-)
Güncelleme sırasında 123456 yerine özgün belgenin yeni commit hash'ini
yazmayı unutmuyoruz. Bunu elde etmek için özgün belgenin bulunduğu dizinde
şu komutu verin:
cmhash <dosya.xml>
Bu başta çalışmayacak çünkü cmhash bir bash alias.
Ev dizinizde .bashrc dosyasının sonuna şu satırı ekleyin:
alias cmhash='git log -n1 --format=format:"%H"'ve aynı satırı bir defalık komut satırından da girin ki oturum aç/kapa yapmak gerekmesin. Böylece her dosya için bu alengirli komutu yazmaktan kurtulursunuz.
Güncelleme satırının altında bazı dosyalarda
<!-- CREDITS: cumhuronat, tpug, antimon, flarecaster -->
gibi satırlar göreceksiniz. Bu kişiler o belgenin çevirisiyle evvelce ilgilenmiş kişilerdir. Onları böyle bir satırla hatırlamış oluyoruz.
Sıra geldi çeviride dikkat edilecek hususlara... XML dosyalarla çalışırken dosyanın sekme karakterini (09) içermemesi gerekir. Eğer metin düzenleyiciniz yapabiliyorsa sekmeleri boşluklara çevirmeyi etkin kılın, yapamıyorsa bunu yapabilen bir metin düzenleyici bulun. Bulamıyorsanız, sekme yerine boşluk tuşuna basın. Zaten çalışacağınız XML dosyaların girintileri 1 karakter uzunlukta.
78 sütundan daha geniş satırlar kullanmayın. Uzun satırlar farkları (diff)
komut satırından görmek istediğinizde işinizi kolaylaştırmayacaktır.
Dosyalar <para>This extension requires PHP 8.</para> şeklinde HTML'ye benzer
etiketler arasında bir takım metinler içerir. Bu etiketler XML belgenin yapı
taşları olduğundan onları çevirmeyeceğiz. Bazı etiketlerin HTML
etiketlerindeki gibi öznitelikleri vardır, onlara da dokunmuyoruz. Yani,
yukarıdaki metni <para>Bu eklenti PHP 8 gerektirir.</para>
şeklinde çevireceğiz.
Ayrıca dosyalarda bazen & ile başlayıp ; ile biten bazı sözcüklere
rastlayacaksınız. Onları cümlenin bir parçası haline getireceksiniz.
Örneğin,
<para>You must enable the <literal>foo</literal> setting in &php.ini;</para>
yerine
<para><literal>foo</literal> ayarını &php.ini; içinde yapmış olmalısınız.</para>
yazacaksınız. Ancak bazı durumlarda bunu yapamayabiliriz. Değişken içindeki
metin parçası cümle içinde kulanıldığında bir yerde doğruyken başka bir
yerde imla hatasına yol açabilir. Böyle bir durumdan şüphe duyarsanız mevcut
HTML belgeye bakıp ne yapacağınıza kendiniz karar vermelisiniz. XML belgeyle
ilişkili HTML belgelere, genellikle, XML belgenin kök etiketindeki xml:id
değerinin sonuna .html veya .php getirerek ulaşabilirsiniz.
Tırnak karakteri yerine ' kullanılmışsa siz de onu kullanın.
Sizin cümle içinde tek tırnak imi kullanmanız gerekirse zor gelmeyecekse
yine ' kullanın. Böylece farklı tırnak imleri yerine tek bir tırnak
imi kullanmış oluruz. Ayrıca XML belgelerin HTML veya PHP'ye dönüştürülmesi
sırasında olası bir tırnak ayırma hatasını da önlemiş oluruz. Bu durum
belgelerin kılavuz sayfaları üretilirken bilhassa önem kazanmaktadır.
Kılavuz (man) sayfalarında ' iminden başkası (' olur, kendileri)
görüntülenmez. Yani ' yerine başka bir tırnak imi kullanmışsanız kılavuz
sayfasında o tırnağı bulamayabilirsiniz.
Çeviri bittikten sonra güncelleme satırındaki wip dizgesini
ready yapmayı unutmayın.
Linux kullananların çeviriyi kate üzerinde yapmasını öneririm. Windows kullananlara notepad++ öneririm.
Son olarak dosyayı teslim etmeden önce
phpdoc/doc-base dizininde şu komutunu kullanın:
$ php configure.php --with-lang=tr --enable-force-dom-save --disable-segfault-error --enable-xml-detailsKomut hata vermemişse ve bir GiT hesabınız varsa veya GitHub PR'ı yapacaksanız dosyayı depoya gönderebilirsiniz. Aksi takdirde, dosyayı ekip liderine göndermelisiniz. Verdiği hatayı nasıl gidereceğinizi bilmiyorsanız listedekilere sorunuz. (Burada artık esr'nin ünlü belgesinden söz etmeyelim.) Hatalı dosyayı bana gönderebilirsiniz ama ASLA ve ASLA depoya teslim etmeyin.
Git hesabı olanlar için teslimat işlemleri:
git commit -m"açıklamayı buraya yazın" <dosya.xml>
git pushPR yapacak olanlar bu işlemden sonra artık GitHub hesaplarında Pull Request oluşturabilir.
Çeviri projesinin son durumunu öğrenmek için phpdoc dizini altında
aşağıdaki komutu verin ve revcheck.html dosyasını tarayıcınız ile açın.
Çevirmenler için çok yararlı bir araçtır.
php doc-base/scripts/revcheck.php tr > revcheck.htmlVeya http://doc.php.net/revcheck.php?p=filesummary&lang=tr adresine bakın (4 saatte bir güncellenmektedir).
Aşağıda İngilizce terimlerin bu çeviride kullandığımız Türkçe karşılıkları yazılmıştır. AMACIMIZ AYNI TERİMLERİ KULLANMAK, OKUYUCUYU FARKLI TERİMLERLE KAVRAM KARGAŞASI İÇİNDE BIRAKMAMAKTIR.
_ Altçizgi imi
& Ve imi
Abstract Metin için "Özet" ifadeler için "soyut" veya "mutlak"
Argument Bağımsız değişken (return durumunda: Bağımlı değişken)
Array Dizi
Associative Array İlişkisel Dizi
Attribute Öznitelik
Authentication Kimlik doğrulama
Authorization Yetkilendirme
Backslash Ters bölü
Binary Uygulamaysa kastedilen "çalıştırılabilir", kendisi bir veri
türü ise çevrilmez, veri türünü niteliyorsa "ikil", bir
işleci niteliyorsa "iki terimli".
Bitwise Bitsel
Boolean Mantıksal
Built-in Yerleşik
Callback Geriçağırım
Class Sınıf
Closure Kapsanım
Unicode Code Point Unicode Karakter Kodu
Compile Derleme
Configuration Yapılandırma
Constants Sabitler (Değişmezler değil!)
Contravariance Az Özgüllük (bu ikisi tam karşılık değil, kullanıma uygunluk sağlar)
Covariance Çok Özgüllük
Control Structure Denetim Yapısı
Default Öntanımlı
Detail Ayrıntı (lütfen "detay" diye çevirmeyin)
Digest Özet
Directive Yönerge
double quote çift tırnak "
Endian Dip
Escape Escape tuşu için çevrilmez.
Escape character Önceleme karakteri
Exception İstisna
Executable Çalıştırılabilir
Extention Eklenti
Extents Genişletir (nyp)
Float Gerçek sayı, kayan noktalı sayı
Form Form
Function İşlev
Handle Tanıtıcı
Handler İşleyici
Hash Aş
Hashing Aşlama
Heredoc Yorumlu metin
Idle Boşakoşum
Implementation Gerçeklenim
Implements Gerçekler (nyp)
Include dahil etme
Index (diziler için) indis
Initialize İlklendirmek
Instantiate Örnekleme
Interpreter Yorumlayıcı
integer tamsayı
Label Yafta
Matrix Dizey
Method Yöntem
mixed karışık
Module Modül
Multithread Çok evreli
Multibyte Çok baytlı
Nowdoc Yorumsuz metin
Nullable Boş olabilen
Object Nesne
Operand Terim
Operator İşleç
Original Özgün
Outputs Çıktılanır
Override Geçersiz kılmak
Parameter Bağımsız değişken (return durumunda: Bağımlı değişken)
Parse error Çözümleme hatası
Parser Çözümleyici
Pass into İçe aktarmak
Peer Görevdeş
Pointer Fare oku sözkonusu ise "imleç", C tarzı ise "gösterici"
Predefined Önceden tanımlanmış
Procedure Yordam
Protocol Protokol
Ouery string Sorgu dizesi
Reference gönderim, başvuru
Regular expression Düzenli ifade
Resource Özkaynak
root user root kullanıcı (Linux'ta en yetkili kullanıcı root'dur).
Runtime Çalışma anı
Scalar Sayıl, değişmez
Scope Etki Alanı
Script Betik
Scripting Kodlama, kod yazma
Serialize Dizeleştirme
Server Sunucu
single quote tek tırnak '
Slash Bölü imi
Statement Deyim
Strict Typing Katı Kodlama
String Dize, dizge
Tag İmlenim dilleri (*ML) için "etiket"
Ternary Üç terimli
Thread Evre
Throws Yavrulanır (nyp)
Trait Nitelik
Transaction Veri hareketi
Type "Tür" veya "veri türü"
Unary Tek terimli
Union type Birleşim türü
Unpack Genişletme, yayma
Unserialize Nesneleştirme
Validation Geçerlilik
Variable Değişken (İfadenin sol tarafında: "Bağımlı değişken", sağ tarafında: "Bağımsız değişken")
Variance Farklılık
Vector Yöney
Web Server HTTP Sunucusu
Widget Gereç
Version.Revision.Patch Biz bunun tamamına ve parçalarına sürüm numarası
diyoruz. Bu kılavuzun okuyucusu için sürüm numarasını oluşturan
parçaların isimlerinin bir önemi olmayacaktır.
PHP Belgelelerinin yapısı ve daha pek çok şey hakkında fikir edinmek için http://doc.php.net/tutorial/ adresindeki belgeyi ve git hakkında kapsamlı bilgi edinmek için http://git-scm.com/book adresindeki belgeyi okuyun.