Skip to content

Latest commit

 

History

History
173 lines (94 loc) · 13.3 KB

File metadata and controls

173 lines (94 loc) · 13.3 KB

Folium IIr

IN principio creauit deus celum et terra[m]. Terra autem erat inanis [et] vacua. [et] tenebrae era[n]t sup[er] faciem abissi. et sp[irit]us d[omi]ni ferebat[ur] sup[er] aq[ua]s.1

Moyses2 diuinus [propheta] at[que] historic[us]. q[ui] fere troianu[m] bellu[m]3 septinge[n]tis a[n]nis antecessit edocet. quo[m] de[us] machinator constitutor[que] re[rum]. cu[m] hoc op[us] adoriretur: fecit p[ri]mu[m] o[mn]i[u]m celu[m]: et i[n] s[u]blime suspe[n]dit: q[uo]d e[ss]et sedes ipsi[us] dei [con]ditoris: deinde terra[m] fundavit: ac celo s[u]bdidit.

Tenebras aut[em] co[n]stituit i[n] terra.

Nihil e[ni]m p[er]se [con]tinet lumi[ni]s: nisi accipiat a celo.

In q[uo] posuit luce[m] p[er]enne[m]: [et] superos [et] vita[m] p[er]petuam.

Et [con][tumacia]4 in terra tenebras [et] inferos [et] morte[m].

Moyses v[erb]o5 cu[m] deu[m] creasse [con]memorat tres errores Platonis6 .s[cilicet]. Arestotilis7 [et] epicuri8 elidit.

Plato e[ni]m ab eterno deu[m] ydeas ylen9.

Et in p[ri]ncipio de yle mu[n]du[m] fuisse factu[m] testa[tur]. ylen greci p[ri]ma[m] materia[m] re[rum] no[n] formatam appella[n]t.

Qua visibilia hec eleme[n]ta formata sunt. q[uae] q[ui]da[m] [con]cordia [con]ueniu[n]t.

A[li]u[n]t[que] ceteri de materia [et] forma: aut de athomis factis fuisse: de[us] t[ame]n mu[n]du[m] sine p[re]iace[n]ti [et] p[re]p[er]ata materia creavit: cu[m] prude[n]tissim[us] esset ad excogita[n]du[m]: [et] ad facie[n]du[m] solertissimus ante[que]m ordiret[ur] hoc opus mu[n]di. quam pleni [et] [con]summati boni fons i[n] ip[s]o erat: vt ab eo bono tam[que]m riu[us] ordieret[ur].

Angelos i[n] p[ri]ncipio o[mn]i[u]m creatura[rum] p[ri]mordiales fecit. [et] ex eo q[uo]d n[]10 e[st]: q[uorum] p[er] eternitate[m] fort[is] e[st]: p[er] fortitudine[m] p[o]t[est]at[is] i[n]mense: q[uam] fine ac mo[do] caret: sic[ut] vita facturis.

Quid ergo miru[m] si facturus mu[n]du[m]: p[ri]us materia[m] de q[ua] faceret p[re]p[er]avit: ex eo q[uo]d no[n] erat.

Q[uo]d intellexeru[n]t forte [et] saraceni dicentes.

Eductos a[n]gelos a deo de tenebris ad luce[m]: ad i[n]pletosq[ue] eterna leticia.

In q[ui]busda[m] t[a]m[en] indolis diui[n]e stirpis no[n] perma[n]sit.

Auctore[m] hui[us] rei ex bono p[er] se malu[m] effectu[m] greci diabolu[m] appelant: nos crimi[n]atore[m] vocam[us].

Terra erat i[n]anis (vt tra[n]stulit diu[us] Hiero11. v[el]12 vt septinge[n]ta13) inuisibil[e] [et] i[n]co[m]posita:

Qua[m] p[ro] sui [con]fusio[n]e abyssum vocat: qua[m] [et] greci chaos dicu[n]t.

Abyssum vocat terra[m] .i[d est]. materia[m] trino dime[n]su i[n] altissimas profunditates extensam: de hoc etia[m] Ouidi[us]14 meminit.

Ante mare [et] terras [et] q[uo]d tegit o[mn]ia celu[m]. Un[us] erat toto nature vult[us] in orbe. Que[m] dixere chaos rudis indigestaq[ue] moles. Nec q[ui]cq[uam] nisi po[n]dus iners: [con]gestaq[ue] eode[m]. No[n] bene iu[n]ctaru[m] discordia femina reru[m]. Nullus ad huc mu[n]do p[re]bebat lumina titan.15

Et sp[irit]us d[omi]ni: organu[m] diuine artis ferebat[ur] sup[er] aquas: ut volu[n]tas architecti cu[m] cuncta ad faciendu[m] disponit.

Cu[m] p[er]fecta sint opera dei.

Creatio re[rum] senario numero explicatur.

Cuius partes. unu[m]: duo: tria sunt. que in trigonu[m] surga[n]t.

In primo creatione[m].

In secundo [et] tercio dispositione[m].

In reliquis ornatum Moyses per opera sex die[rum] ostendit.

References

Ackermann, J. F. (1810). De Platonico Systemate Coelestium Globorum Et de Vera Indole Astronomiae Philolaicae. Heidelberg: Engelmann. https://doi.org/10.3931/e-rara-2881.

Aristoteles. (1325). Metaphysica et Physica utraque novae translationis. Borgh. 236. Vatican: Biblioteca Apostolica Vaticana. https://digi.vatlib.it/view/MSS_Borgh.236.

Aristoteles, & Clichtoveus, J. (1510). Commentariorum metaphysice introductio in metaphysicos libros Aristotelis: in hoc opere continentur totius philosophie naturalis paraphrases: adiectis ad litteras scholiis declarate & hoc ordine digeste; introductio in libros physicorum... Parisiis: ex officina Henrici Stephani. https://doi.org/10.3931/e-rara-25809.

Aristoteles, & Theophrastus. (1608). Aristotelis Stagiritae Metaphysicorum libri XIIII. Theophrasti Metaphysicorum liber: quorum omnium recognitionem et additamentum versa pagina ostendit. Genevae: apud Jacobum Stoer. https://doi.org/10.3931/e-rara-56887.

Bagster, S. (publ.). (1870). The Septuagint Version of the Old Testament, with an English Translation; and with Various Readings and Critical Notes. London: Samuel Bagster; Sons. https://books.google.com/books?id=wMUUAAAAQAAJ.

Baker, R. G. (2010). Review of the Five Books of Moses: A Translation with Commentary, by R. Alter. Brigham Young University Studies 49 (1): 180–83. http://www.jstor.org/stable/43044772.

Barnes, W. R. (1981). The Trojan War in Valerius Flaccus’ Argonautica. Hermes 109 (3): 360–70. http://www.jstor.org/stable/4476220.

Bergren, T. (2017). Plato’s "Myth of Er" and Ezekiel’s "Throne Vision": A Common Paradigm? Numen 64 (2/3): 153–82. http://www.jstor.org/stable/44505333.

Boas, G. (1948). Fact and Legend in the Biography of Plato. The Philosophical Review 57 (5): 439–57. http://www.jstor.org/stable/2181715.

Böckh, A. (1852). Untersuchungen Über Das Kosmische System Des Platon: Mit Bezug Auf Hrn. Gruppe’s Kosmische Systeme Der Griechen ; Sendschreiben an Alexander von Humboldt. Berlin: Verlag von Veit & Comp. https://doi.org/10.3931/e-rara-90691.

Brenton, L. C. L. (1971). The Septuagint with Apocryphia: With an English Translation, and with Various Readings and Critical Notes. Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers. https://books.google.com/books?id=emjouQEACAAJ.

———. (1986). The Septuagint with Apocrypha: Greek and English. Companion Texts for Old Testament Studies. Peabody, Massachusetts: Hendrickson Publishers. https://books.google.com/books?id=xsrYAAAAMAAJ.

Bruni, L. (1472). Epistolae. Paris: Ulrich Gering, Martin Crantz und Michael Friburger. https://doi.org/10.3931/e-rara-25443.

Cappelli, A. (1928). Lexicon Abbreviaturarum: Wörterbuch lateinischer und italienscher Abkürzungen. 2nd ed. Leipzig: Verlagsbuchhandlung von J. J. Weber. https://archive.org/details/LexiconAbbreviaturarum.

Carter, J. W. (2019). Introduction to Hylomorphic Psychology. In Aristotle on Earlier Greek Psychology: The Science of Soul, 1–18. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781108646321.001.

Cobet, J. (2009). Orosius’ Weltgeschichte: Tradition Und Konstruktion. Hermes 137 (1): 60–92. http://www.jstor.org/stable/40379081.

De Columnis, G., & Mair, H. (1510). Ein Hübsche Histori von Der Künigclichen Stat Troy Wie Si Zerstorett Wart. Strassburg: s.n. https://doi.org/10.3931/e-rara-79840.

De Witt, N. W. (1932). Notes on the History of Epicureanism. Transactions and Proceedings of the American Philological Association 63: 166–76. http://www.jstor.org/stable/283212.

———. (1954). Epicurus and His Philosophy. Minnesota: University Press. http://www.jstor.org/stable/10.5749/j.cttts81p.

Edelman, D. V., Davies, P. R., & Nihan, C. (2012). Opening the Books of Moses. BibleWorld. Stocksfield, United Kingdom: Acumen Publishing. https://www.cambridge.org/core/books/opening-the-books-of-moses/D36FA234EB9EF169006A975102EE1220.

Ficinus, M. (1517). Platonis Opera. Venetiis. https://doi.org/10.3931/e-rara-69682.

Ficinus, M., & Grynäus, S. (1546). Omnia Divini Platonis Opera. Basileae: In officina Frobeniana. https://doi.org/10.3931/e-rara-5114.

Finley, M. I., Caskey, J. L., Kirk, G. S., & Page, D. L. (1964). The Trojan War. The Journal of Hellenic Studies 84: 1–20. https://doi.org/10.2307/627688.

Foresti, G. F. (1492). Supplementum Chronicarum. Novariensis: Bernardinus Rizus. https://books.google.com/books?id=ei9TruMbYCkC&printsec=frontcover.

Haight, E. H. (1947). The Tale of Troy: An Early Romantic Approach. The Classical Journal 42 (5): 261–69. http://www.jstor.org/stable/3292066.

Inwood, B. (1981). The Origin of Epicurus’ Concept of Void. Classical Philology 76 (4): 273–85. http://www.jstor.org/stable/270296.

Jiménez de Cisneros, F. (1517). Biblia Polyglotta Complutensis. Complutum: Arnaldo Guillén de Brocar. https://doi.org/10.3931/e-rara-46695.

Jowett, B. (1888). The Republic of Plato. 3rd ed. Oxford: At the Clarendon Press. https://archive.org/details/a604578400platuoft/.

Koslicki, K. (2008). The Structure of Objects. New York: Oxford University Press. https://philpapers.org/rec/KOSTSO-2.

Leuchter, M. (2019). Moses Between the Pentateuch and the Book of the Twelve. Hebrew Union College Annual 90: 163–84. https://www.jstor.org/stable/10.15650/hebruniocollannu.90.2019.0163.

Manning, G. (2013). The History of "Hylomorphism". Journal of the History of Ideas 74 (2): 173–87. http://www.jstor.org/stable/43291297.

McPherran, M. L., & Fraser, S., ed. (2011). Plato’s ’Republic’: A Critical Guide. Cambridge: University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511763090.

Martin, C. T. (1910). The Record Interpreter : A Collection of Abbreviations, Latin Words and Names Used in English Historical Manuscripts and Records. 2nd ed. London: Stevens and sons, limited. https://archive.org/details/recordinterprete00martuoft.

Meister, F. (1872). Dictys Cretensis Ephemeridos Belli Troiani. Lipsiae: In Aedibus B. G. Teubneri. https://archive.org/details/dictyscretensise00dictuoft/.

Monasterii Wirimutham-Gyruum. (716 AD). Codex Amiatinus / Biblia Sacra / Bibbia Amiatina. Kingdom of Northumbria, England: publisher not identified. https://www.loc.gov/item/2021668243.

Ovidius, N. P. (1515). P. Ovidii Metamorphoseon Libri XV: ; in Fronte Denique Operis Vita Ovidii Ex Ipsius Operibus [Ab Aldo m.] : Index Fabularum, Et Caeterorum, Quae in Hoc Libro Continentur, Secundum Ordinem Alphabeti. Argentorati: ex aedibus Matthiae Schurerii. https://doi.org/10.3931/e-rara-35248.

Raaflaub, K. A. (1998). Homer, the Trojan War, and History. The Classical World 91 (5): 386–403. http://www.jstor.org/stable/4352106.

Semple, W. H. (1965). St Jerome as a Biblical Translator. Edited by Hall, R. Bulletin of the John Rylands Library, Manchester 48 (1): 227–43. https://jstor.org/stable/community.28211847.

Simpson, W. (2023). Hylomorphism. Elements in the Philosophy of Biology. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/9781009026475.

Skrzypek, J. (2017). Three Concerns for Structural Hylomorphism. Analytic Philosophy 58 (4): 360–408. https://doi.org/10.1111/phib.12104.

Sparks, H. F. D. (1970). Jerome as Biblical Scholar. In The Cambridge History of the Bible, edited by Ackroyd, P. R., & Evans, C. F., 1:510–41. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CHOL9780521074186.017.

Steiner, G. (1951). Source-Editions of Ovid’s Metamorphoses (1471-1500). Transactions and Proceedings of the American Philological Association 82: 219–31. http://www.jstor.org/stable/283435.

Trapezuntio, G. (1453). Platonis Legum libri XII atque Epinomis Latino sermone a Georgio Trapezuntio translata. Vat.lat. 2062 ed. Vatican: Biblioteca Apostolica Vaticana. https://digi.vatlib.it/view/MSS_Vat.lat.2062.

Walker, I. (1982). The Problem of Evil and the Activity of God. New Blackfriars 63 (739): 25–31. http://www.jstor.org/stable/43247256.

Wasserstein, A. (1978). Epicurean Science. Hermes 106 (3): 484–94. http://www.jstor.org/stable/4476074.

Weisheipl, J. A. (1979). Albertus Magnus and Universal Hylomorphism: Avicebron a Note on Thirteenth-Century Augustinianism. The Southwestern Journal of Philosophy 10 (3): 239–60. http://www.jstor.org/stable/43155504.

Ulrich, J. C., & Holzhalb, J. R. (1756). Biblia, das ist, die ganze Heilige Schrift Alten und Neuen Testaments, aus den Grundsprachen treulich wol verteutschet. Zürich: bey Conrad Orell und Comp. https://doi.org/10.3931/e-rara-65699.

Footnotes

  1. Genesis 1:1-2, s. Jiménez de Cisneros (1517, fol. ar), also c.f. Foresti (1492, fol. a2r).

  2. wrote the first five books of the Bible, Old Testament, Law (Genesis, Exodus, Leviticus, Numbers, Deuteronomy), c.f. Baker (2010), Edelman et al. (2012) or Leuchter (2019).

  3. s. De Columnis & Mair (1510), Meister (1872), Haight (1947), Finley et al. (1964), Barnes (1981), Raaflaub (1998) or Cobet (2009).

  4. or "[con][trarium]", s. Cappelli (1928, p. 60-61).

  5. or "v[er]o", c.f. Cappelli (1928, p. 395).

  6. s. Trapezuntio (1453), Bruni (1472), Ficinus (1517), Ficinus & Grynäus (1546), Ackermann (1810), Jowett (1888), also Böckh (1852), Boas (1948), McPherran & Fraser (2011), Bergren (2017).

  7. Aristoteles (1325), Aristoteles & Clichtoveus (1510), Aristoteles & Theophrastus (1608).

  8. s. De Witt (1932, 1954), Wasserstein (1978), Inwood (1981), also Walker (1982).

  9. c.f. Skrzypek (2017, p. 260), also Weisheipl (1979), Koslicki (2008), Manning (2013), Carter (2019), Simpson (2023).

  10. ambiguous "ñ", "n[on]" also "e[n]im", "n[omen]", "n[atura]" etc. (c.f. Martin, 1910, p. 91; Cappelli, 1928, p. 230).

  11. s. Semple (1965), Sparks (1970).

  12. or "v[a]l[ete]", v[ide]l[icet], res., c.f. Cappelli (1928, p. 392).

  13. 700(!), Septuaginta (LXX), c.f. Monasterii Wirimutham-Gyruum (716 AD), Jiménez de Cisneros (1517), Ulrich & Holzhalb (1756), Bagster (1870), Brenton (1971, 1986).

  14. Ovidius (1515), Steiner, G. (1951).

  15. c.f Foresti (1492, fol. a2r), Ovidius (1515, fol. IIr).